Hoe gezond en inclusief is onze sector? Op dinsdag 7 juni 2022 mocht ik een bijdrage leveren aan een gesprek over werkcultuur in de architectuursector. Ik ging in gesprek met Nederlandse collega’s en studenten, en voegde een Vlaams/Belgisch perspectief toe aan de discussie. Het gesprek werd georganiseerd door de Rotterdamse Academie van Bouwkunst en AIR als deel van de Rotterdam Architectuur Maand. Het debat ging door op het roze Podium op het dak van Het Nieuwe Instituut.
Het extractivisme van het “bouwen, bouwen, bouwen” laat niet alleen zware sporen na in de biosfeer, het zorgt ook voor een ongezonde werkcultuur. Veel bureaus zijn nog sterk hiërarchisch opgezet, de vele productie is afhankelijk van slecht betaalde arbeid, personeel wordt vervangbaar geacht en overwerk is de norm. Competitiecultuur versterkt deze uitputting en uitbuiting. Onderwijs romantiseert nog vaak nachtwerk en het idee van de solistische ontwerpgenie. Ondertussen zijn bureaus maar weinig divers in vergelijking met ontwerpopleidingen en de maatschappij als geheel, zeker in leidinggevende posities. Wat zijn de stappen richting een gezondere werkcultuur?
In de bijeenkomst werden drie standpunten behandeld met experts. Moderator was Mark Minkjan, curator aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst.
Stelling 1: Werknemers, organiseer jezelf!
Gasten: Charlie Clemoes (Failed Architecture) en Zamaney Menso (Bouwen en Wonen van FNV, voorzitter Stichting Fonds Architectenbureaus).
Stelling 2: Nou, zo gezond en inclusief is onze sector niet!
Gasten: Evelien Pieters (Zakelijk leider AR-TUR en partner Wiki Women Design Belgium) en Veerle Alkemade (podcastmaker Respons)
Stelling 3: Het architectenbureau moet radicaal anders!
Gasten: Jolijn Valk (voorzitter BNA) en Ries Meertens (organisatiecoach voor architectenbureaus)
Het gesprek vond plaats in de vorm van een zogenaamde fishbowl-opstelling. Mensen uit het publiek konden tijdens het debat aanschuiven aan tafel. Dat leidde tot een dynamisch gesprek waarbij alle aanwezigen gelijkwaardig konden bijdragen aan het gesprek.
Zie rotterdamarchitectuurmaand.nl
Naar aanleiding van het debat schreef Merel Pit een artikel op dearchitect.nl.
buro evelien pieters architectuurproducties 